reklama
kategoria: Miasto
19 luty 2024

Dębica: miasto nad Wisłoką

zdjęcie: Dębica: miasto nad Wisłoką / Fot. Wikimedia Commons
Fot. Wikimedia Commons
Sprawdź, dlaczego to miasto nad Wisłoką to idealne miejsce na wypoczynek i odkrywanie dawnej ziemi sandomierskiej
REKLAMA

Tego szukamy w Dębicy

Przekonaj się, co kryje się pod najczęściej wyszukiwanymi frazami internautów, takimi jak: Dębica, Dębica praca, Dębica pogoda, Dębica 24, Dębica 24 wiadomości z ostatniej chwili, PUP Dębica oferty pracy, wisłoka Dębica.

Jeśli jesteś osobą, która chce dowiedzieć się czegoś więcej o Dębicy, tutaj możesz przeczytać kilka słów o jej historii.
W 1293 r. po raz pierwszy wspomniano o Dębicy, która zajmowała strategiczne miejsce na skrzyżowaniu szlaków z Opatowa i Sandomierza przez Koprzywnicę, Pilzno w kierunku Jasła oraz miast słowackich, łączących się z trasą z Jarosławia i Przemyśla przez Rzeszów i Tarnów do Krakowa.

W 1358 r. nadano prawa miejskie miastu Dębica na prawie niemieckim, a przywilej ten uzyskał Świętosław (Świąszek) z rodu Gryfitów, zabiegając o niego u Kazimierza III Wielkiego. W mieście funkcjonował sąd prowincjonalny, złożony z sołtysów okolicznych wsi, rozstrzygający spory w drugiej instancji. Dębica rozwijała się jako istotny ośrodek rzemieślniczo-handlowy, jednak dominująca zabudowa drewniana narażała miasto na częste pożary i zniszczenia w wyniku najazdów, takich jak ten tatarski w 1502 r. Po tym incydencie mieszkańcy otrzymali zwolnienie z różnych opłat i prac oraz pozwolenie na swobodne pozyskiwanie budulca w lasach przez 14 lat. Konkurencją dla Dębicy były również prężne ośrodki Pilzno i Ropczyce.

W 1772 r. Dębica, będąca wówczas własnością Radziwiłłów, znalazła się w Galicji pod panowaniem austriackich zaborców, co skutkowało pozbawieniem miasta praw miejskich aż do 1914 r. Miejscowość leżała w cyrkułach pilzneńskim, a potem tarnowskim, a w 1816 r. przeszła w ręce Raczyńskich. W 1846 r. obszar Dębicy stał się miejscem krwawych wystąpień chłopów podczas rabacji galicyjskiej. Mieszkańcy Dębicy aktywnie uczestniczyli również w powstaniu styczniowym.

W XIX w. w Dębicy funkcjonowały instytucje takie jak Sąd Powiatowy, urząd podatkowy, miejskie agendy oraz różne urzędy. W 1907 r. powstało gimnazjum i bursa. W atmosferze sprzyjającej autonomicznej Galicji rozwijały się liczne inicjatywy społeczne, takie jak Towarzystwo Mieszczańskie, Towarzystwo Kasynowe, Koło Towarzystwa Szkoły Ludowej. Życie kulturalne skupiało się głównie w budynku Sokoła, gdzie organizowano odczyty, komersy i seanse filmowe.

Działania na polu edukacyjnym, kulturalnym i gospodarczym zostały przerwane przez wybuch I wojny światowej we wrześniu 1914 r. Wówczas znaczna część ludności opuściła miasto, uciekając przed wojskami rosyjskimi, które okupowały Dębicę przez kilka miesięcy, doprowadzając je do ruiny.

W pierwszych latach niepodległej Polski Dębica skupiła się na odbudowie zniszczeń wojennych, a jej dalszy los zależał od rozwoju gospodarczego. Pod koniec lat 30. miasto stało się częścią Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP), przyciągając licznych inwestorów z różnych regionów kraju. Dzięki korzystnemu położeniu, dobrej komunikacji, węzłowi kolejowemu i dostępowi do wody z rzeki Wisłoki, Dębica przyciągała przedsiębiorców. Skutkiem tego było otwarcie czterech dużych zakładów, w tym fabryki opon samochodowych. Jednak rozwój inwestycji został zatrzymany przez wybuch II wojny światowej. W 1937 r. siedzibę powiatu przeniesiono do Dębicy z Ropczyc (województwo krakowskie).

Podczas II wojny światowej Dębica miała istotne znaczenie strategiczne. Już drugiego dnia wojny padły na nią pierwsze bomby, a niemieckie wojska dotarły nad brzeg Wisłoki 7 września. Okupanci włączyli powiat dębicki do dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa.

W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej mieszkańcy Dębicy ponownie zaangażowali się w odbudowę miasta, które stało się ważnym centrum przemysłowym, zwłaszcza w dziedzinach chemicznej, maszynowej i spożywczej. W latach 1975–1998 Dębica należała do województwa tarnowskiego, a obecnie, wraz z przywróconym powiatem, jest częścią województwa podkarpackiego.

Sięgnij po więcej informacji od Twojego Miasta!

PRZECZYTAJ JESZCZE
pogoda Dębica
10°C
wschód słońca: 07:11
zachód słońca: 16:23
reklama

Kalendarz Wydarzeń / Koncertów / Imprez w Dębicy

kiedy
2025-02-06 17:00
miejsce
Dom Kultury Mors, Dębica, ul....
wstęp biletowany
kiedy
2025-02-06 19:00
miejsce
Dom Kultury Śnieżka, Dębica, ul....
wstęp biletowany
kiedy
2025-02-06 19:30
miejsce
Dom Kultury Mors, Dębica, ul....
wstęp biletowany
kiedy
2025-02-08 18:00
miejsce
Dom Kultury Mors, Dębica, ul....
wstęp biletowany